در يكي از اتاق‌ها، خانم‌ها نشسته‌اند و در اتاقي ديگر آقايان. ميكروفن به‌دست مرد مسني است و او در حال خواندن روضه امام‌حسين(ع). صداي گريه چند خانم و ذكر گفتن‌هاي آقايان فضاي اتاق را پركرده است. حس و حال اين هيئت شايد با خيلي از هيئت‌هاي ديگر تفاوت داشته باشد؛ چراكه اين مجلس عزاداري سال‌هاست كه به‌صورت خانوادگي برگزار مي‌شود و همه، از مهمانان گرفته تا مداحان و كساني كه پذيرايي مي‌كنند، با يكديگر فاميل هستند و آشنايي دور يا نزديك دارند. هيئتي كه همه فاميل با نام «متوسلين به حضرت صاحب‌الزمان(عج)» آن را مي‌شناسند و مراسم‌هايش نه‌تنها در ايام محرم و صفر بلكه آخر هر هفته برقرار است و هر بار يك خانواده از اعضاي فاميل به‌صورت داوطلب ميزباني اين هيئت گردشي را بر عهده مي‌گيرد؛ جلساتي كه سادگي، داشتن نيت خالص و ارادت به خداوند و ائمه اطهار(ع) پايه‌هاي آن را تشكيل داده است.
صميميت در هيئت
حميد صمدي يكي از مداحان اين هيئت خانوادگي است. او مدت‌هاي زيادي است كه به همراه 2 تن ديگر از مردان خانواده مداحي مراسم را برعهده دارد. او برايمان از روزهاي نخستين پايه‌گذاري هيئت متوسلين به حضرت صاحب‌الزمان(عج) مي‌گويد؛ «اين هيئت از سال 1350توسط پدر من و چند عزيز ديگر تاسيس شد كه از مؤسسان هيئت تنها يك نفر از آنها در قيد حيات است و مابقي به رحمت خدا رفته‌اند.» يكي از دلايلي كه ريش‌سفيدهاي خانواده تصميم به اين كار مي‌گيرند، ريشه مذهبي اعضاي فاميل و اعتقاداتشان به خداوند و علاقه‌شان به اهل‌بيت(ع) بوده است كه هنوز هم ريشه‌هاي آن را در ميان جوانان اين خانواده پابرجاست؛ «ما از همان ابتدا هيچ تكيه‌اي نداشتيم و به جهت اينكه خيلي از خانواده‌ها آن زمان توان مالي مساعدي نداشتند، قرار بر اين مي‌شود كه مراسم در خانه برگزار شود.»
جالب اينكه از همان ابتدا هم اين مراسم به‌صورت گردشي و هر بار در خانه يكي از اقوام برگزار مي‌شده است؛ اتفاقي كه تا به امروز هم ادامه داشته و دارد. البته شايد آن زمان اعتقادات قديمي‌هاي خانواده باعث راه‌اندازي اين هيئت شد اما به گفته آقاي صمدي، امروز اين هيئت‌ها علاوه بر انجام مراسم مذهبي باعث دوستي و ارتباط بيشتر و عميق‌تر خانواده‌ها شده‌اند؛ «ما خيلي از ارتباطاتمان را مديون اين هيئت مي‌دانيم؛ چراكه به واسطه آن پايمان به خانه يكديگر و اقوام باز است، از مشكلات هم خبردار مي‌شويم و گاهي حتي اگر متوجه نياز مالي عده‌اي بشويم، هيئت امناي هيئت به‌صورت نامحسوس اقدام به كمك و رفع مشكل آن خانواده مي‌كنند.»
جالب اينكه اگر شركت كنندگان متوجه اختلاف 2 خانواده بشوند، در قالب همين مراسم هفتگي كه شب‌هاي جمعه برگزار مي‌شود، بزرگ‌ترها پا پيش‌مي‌گذارند و اقدام به حل مشكل و درگيري آن 2خانواده يا 2 شخص با يكديگر مي‌كنند.
مراسم گردشي
هيئت خانوادگي متوسلين به حضرت صاحب‌الزمان(عج) فرصت خوبي است براي كل خانواده تا آخر هفته‌ها يا در مناسبت‌ها و مراسم خاص مثل محرم و صفر يا ايام فاطميه و شب‌هاي قدر يك دل سير با خداوند و ائمه ارتباط گرفته و غم‌ها و ناراحتي‌هاي خود را با گريه فرياد كنند و كمي سبك شوند. از آقا حميد مي‌پرسم كساني كه در اين جمع خانوادگي حاضر مي‌شوند، هنگام عزاداري براي گريه كردن از يكديگر خجالت نمي‌كشند؛ چراكه خيلي‌ها به‌خاطر همين موضوع شركت در يك حسينيه غريبه را به جمع خانوادگي خود ترجيح مي‌دهند كه آقاي صمدي در اين‌باره مي‌گويد: «وقتي شما با خداوند بزرگ ارتباط مي‌گيريد و حالتان در قالب اين سوگواري‌ها و عزاداري‌ها منقلب مي‌شود ديگر زمان و مكان برايتان معنا پيدا نمي‌كند؛ اينكه چه‌كسي شما را زيرنظر گرفته يا بغل دستي‌تان كدام فاميل است. براي خود من كه دچار اين حالت مي‌شوم هيچ‌چيز غير از خداوند و طلب بخشش كردن يا حاجت طلبيدن مهم نيست. به همين‌خاطر همه اين چيزها به نوع ارتباط و حال شما بستگي دارد».
بانيان اين مجلس براي اينكه فضا براي مهمانان و شركت‌كنندگان تكراري و خسته‌كننده نباشد هر هفته يك دعا را در مراسم خود مي‌خوانند. گاهي زيارت عاشورا، گاهي دعاي كميل و توسل و... اما ايام محرم و صفر اين هيئت هم حال و هواي ديگري به‌خود مي‌گيرد. مراسم در پاركينگ خانه يكي از اقوام برگزار مي‌شود و با پولي كه در كل سال و توسط شركت‌كنندگان در مجالس عزاداري جمع شده، بانيان هيئت اقدام به نذري دادن مي‌كنند؛ گاهي قيمه و قورمه و گاهي زرشك پلو با مرغ. البته اين هيئت خانوادگي طوري نيست كه فقط فاميل در آن حضور داشته باشند. درايام عاشورا و تاسوعا زماني كه هيئت در پاركينگ برگزار مي‌شود همسايه‌ها هم از اين هيئت سهم دارند اما در شب‌هاي جمعه طول سال فرصت زيادي نمي‌شود كه غريبه‌ها هم بتوانند در مراسم حضور پيدا كنند. حميد صمدي مي‌گويد:«از آنجا كه هيئت ما به‌صورت گردشي است همسايه‌ها يا غريبه‌ها در آن حضور پيدا نمي‌كنند البته اين به اين معني نيست كه عزاداران امام‌حسين(ع) و اهل‌بيت(ع) نخواهند اين كار را انجام بدهند بلكه آنها به‌خاطر كم‌رويي و اينكه شايد فكر مي‌كنند مراسم خانوادگي است به‌خودشان اجازه حضور در مراسم را نمي‌دهند».
نذورات ساده
به‌نظر آقاي مداح ايجاد تكيه به حجم بيشتر عزاداران و شركت آنها در اين هيئت خانوادگي كمك مي‌كند اما اقوام براي اينكه هر كدام به نسبت خودشان سهمي در برگزاري مراسم داشته باشند همچنان ترجيح مي‌دهند هيئت خانوادگي‌شان به سبك و سياق قديم برگزار شود. البته بد نيست بدانيد كه اين هيئت تجملاتي نيست و بانيان آن هيچ كدام به‌دنبال اين نيستند كه با دادن نذورات زياد و منحصر به فرد اسم و رسمي براي خود پيدا كنند. آنها با زدن چند پرچم مشكي، در اختيار داشتن يك خانه نه چندان بزرگ و يك دستگاه اكو براي مداحي كار خود را انجام مي‌دهند؛ «ما حتي در يك برهه‌اي از زمان از برگزاركنندگان درخواست كرديم كه حتي ميوه و نذورات نداشته باشند. به اين دليل كه شايد بعضي از خانواده‌هاي ديگر به‌خاطر نداشتن توان مالي قادر به دادن نذورات نباشند. گرچه تا مدتي اين اتفاق رخ داد اما هميشگي نشد به اين خاطر كه برگزاركنندگان دوست داشتند در قالب هيئت به رفتگان خود خيرات برسانند و ما هم ديگر سكوت كرديم.» به گفته آقا حميد در اين هيئت‌ها اقوام سعي ندارند با چشم و همچشمي به دنبال اين باشند كه تا مدت‌ها كل فاميل درباره مراسم‌شان حرف بزنند بلكه هر خانواده كه باني مراسم است در حد وضعيت مالي خود با ميوه و چاي از مهمانان پذيرايي مي‌كند؛ «شايد باورتان نشود اما اين هيئت براي كل اقوام و فاميل بركت داشته. خيلي‌ها حاجت خود را در همين هيئت گرفته‌اند و به ادامه آن و پابرجا بودنش اصرار دارند. از طرفي برگزاري هفتگي و مناسبتي اين مراسم باعث شده اتحاد فاميلي بيشتر شود و اينطور نيست كه مثل خيلي از خانواده‌هاي امروزي فاميل از حال هم خبر نداشته باشند و به يكديگر سرنزنند. در واقع دوست نداريم پايمان از خانه يكديگر قطع شود و سال به سال از هم خبر نداشته باشيم.»
دلي كار كنيم
«برگزاري اين هيئت بسيار خوب است؛ چراكه باعث تزكيه نفس مي‌شود و افراد حاضر در آن با گريه كردن و تمسك به اهل‌بيت از غصه‌ها و گرفتاري هايشان خالي و آرام مي‌شوند.» اما نكته جالب اينجاست كه بانيان هيئت حواسشان به همسايه‌ها هم هست. آنها شب‌هاي جمعه و بعد از اذان مغرب و خواندن نماز در خانه كسي كه اعلام آمادگي كرده جمع مي‌شوند و خيلي زود مراسم را به اتمام مي‌رسانند تا همسايه‌هاي فرد داوطلب اذيت نشوند و سر و صدا و رفت‌وآمدها خاطر آنها را آزرده نكند. گردشي بودن هيئت هم به اين موضوع بيشتر كمك مي‌كند و كسي مشكلي برايش پيش نمي‌آيد. ايام فاطميه، ماه‌رمضان، شب‌هاي قدر، ايام محرم و صفر از روزها و مناسبت‌هاي مهمي هستند كه هيئت با حال‌وهواي پرشورتري در اين ايام برگزار مي‌شود؛ « هيئت هفتگي ما تحت هر شرايطي برگزار مي‌شود مگر اينكه مجلس خاصي در پيش داشته باشيم كه هيئت را موقتا تعطيل مي‌كنيم تا شب جمعه ديگر.» در اين هيئت جوان‌ها هم مثل بزرگ‌ترهاي خود حضور دارند و خيلي از پذيرايي‌ها به دوش آنهاست؛ يكي چاي مي‌دهد، ديگري ميوه و جوان ديگري هم مسئول جفت كردن كفش‌هاست. معمولا پذيرايي با برگزاركننده مراسم است اما اگر او دست تنها باشد جوان‌هاي حاضر در مراسم به كمك او مي‌روند تا همه‌‌چيز به خوبي برگزار شود.
ديگر آنها هم با حال و هواي اينگونه مراسم‌ها خوگرفته‌اند. حميد صمدي معتقد است هيئت آنها دلي است و اگر عشق به خداوند و اهل‌بيت چاشني آن نبود خيلي زودتر از اينها متلاشي مي‌شد. وقتي از آقاي صمدي مي‌خواهم درباره آن دسته از افرادي بگويد كه براي چشم و همچشمي اقدام به برگزاري اينگونه مراسم‌ها مي‌كنند، مي‌گويد: «خداوند به دل افراد است كه نگاه مي‌كند. به هر حال و طبق گفته پيامبر(ص) هر كسي با نيت خودش دست به هر كاري مي‌زند اما خوشا به حال آن فرد يا گروهي كه در خفا نذري مي‌دهد يا اقدام به كمك كردن يا برگزاري مراسم‌ها مي‌كند. به هر حال نبايد فراموش كنيم كه خداوند در فرموده‌هاي خود متذكر شده كه اي بندگان من از رحمت من نااميد نشويد و من جميع گناهان شما را مي‌بخشم. پس ما نبايد خودمان وحتي ديگران را از رحمت خداوند مايوس كنيم. شايد آن كسي كه تا ديروز كار خلافي را مرتكب شده و در ايام محرم اقدام به پخش نذورات مي‌كند، قصد توبه دارد و مي‌خواهد به اين نحو گناهان خود را جبران كند. به همين‌خاطر بهتر است قضاوت را بر عهده خود خداوند عالم و بزرگ قرار بدهيم و خودمان درباره كسي قضاوت نكنيم».
عشق به امام حسين(ع)
به گفته آقاي صمدي محرم‌ها از همه مراسم ديگر پرشورتر برگزار مي‌شود. محل برگزاري مراسم پر مي‌شود از افراد آشنا و غريبي كه به عشق امام حسين(ع) وارد اين جمع شده‌اند. آشپزها بدون دستمزد و با عشق غذا مي‌پزند كه آنها هم از مردان فاميل هستند. خانم‌ها و آقايان با كمك و همياري هم مجلس مردانه و زنانه را پذيرايي و برگزار مي‌كنند؛ «در اينجا خوشبختانه كسي به‌دنبال اين نيست كه اسمش سر زبان‌ها باشد يا با نشان دادن خودش باعث شود مورد تعريف و تمجيد ديگران قرار بگيرد. هر كس به اندازه خودش كار مي‌كند و گوشه‌اي از مراسم را به‌دست مي‌گيرد. خوشبختانه در اين سال‌ها هيچ وقت اتفاق غيرمنتظره يا بحث و درگيري‌اي ميان اقوام پيش نيامده و تنها وجه اشتراك افراد حاضر در اين جمع، فاميل بودن آنها با يكديگر نيست بلكه عشق به امام‌حسين(ع) و ياران او است كه همه را دور هم جمع و يكدل مي‌كند».
نظر شما